زندگینامه جهانپهلوان تختی ، قهرمان کشتی ایران

غلامرضا تختی کشتی گیر اهل ایران، یکی از تأثیرگذارترین ورزشکارانی است که در حوزه سیاسی در جبهه ملی ایران فداکاریهای بسیاری نمود؛ بطوریکه در فرهنگ ورزشی تختی را نماد پهلوانی و شجاعت میدانند. او یکی از سه کشتی گیر ایرانی بوده که تصویر آنها در تالار افتخارات فیلا نصبشده است.
زندگی شخصی
غلامرضا تختی ملقب به «جهانپهلوان تختی» یکی از قهرمانان بنام کشتی ایران در پنجم شهریور 1309 در تهران متولد شد. پدر تختی «رجب خان» از اهالی محلهی دروازه غار تهران بود و تختی در یک خانواده کاملاً تهرانی زندگی میکرد. تختی فرزند آخر خانواده بود و بهغیراز او دو پسر و دو دختر که همهی آنها از غلامرضا بزرگتر بودند و در «خانیآباد» سکونت میکردند.
دوران تحصیل
غلامرضا دوران ابتدایی خود را در «دبستان حکیم نظامی» تهران سپری نمود، پسازآن وارد دبیرستان «منوچهری» تهران شد؛ اما تختی نیز همانند بیشتر جوانهای دوران خود، علاقهی چندانی به تحصیل نشان نداد به همین دلیل پس از مدت کمی از حضورش در مقطع دبیرستان، ترک تحصیل را انتخاب کرد.
او پس از ترک تحصیل وارد زورخانه «گردان» شد و از همین زورخانه بود که ورزش کشتی را شروع کرد. سپس به زورخانه «پولاد» در میدان شاپور رفت؛ اما موفقیت چندانی در کشتی از خود نشان نمیداد. سرانجام استعداد وی توسط مدیر باشگاه حسین رضی زاده، دیده شد.
دوران ورزش حرفهای
تختی در دوران ورزش حرفهای خود، رکورددار شرکت در المپیکها و کسب بیشترین مدال از این رشته ورزشی بود. در چهار دوره المپیک حضور داشت و حاصل آنیک طلا، دو نقره و یک عنوان چهارم بود که در کشتی ایران این امر اتفاقی نادری است. جهانپهلوان علاوه بر قهرمانی، به لحاظ منش و رفتار انسانی و سجایای اخلاقی پسندیده و جوانمردی و نوعدوستی شهره خاص و عام بوده است.
به بخشی از دیگر افتخارات تختی ، این کشی گیر نامآور در ادامه اشاره خواهد شد:
۱۹۵۱/۱۳۳۰ ش جهانی هلسینکی (فنلاند) نقره
۱۹۵۲/۱۳۳۱ المپیک هلسینکی نقره
۱۹۵۴/۱۳۳۳ جشنواره ورشو (لهستان) نقره
۱۹۵۶/۱۳۳۵ المپیک ملبورن (استرالیا) طلا
۱۹۵۸/۱۳۳۷ آسیایی توکیو (ژاپن) طلا
۱۹۵۸/۱۳۳۷ جهانی صوفیه (بلغارستان) نقره
۱۹۵۹/۱۳۳۸ جهانی تهران (ایران) طلا
۱۹۶۰/۱۳۳۹ المپیک رم (ایتالیا) نقره
۱۹۶۱/۱۳۴۰ جهانی یوکوهاما (ژاپن) طلا
۱۹۶۲/۱۳۴۱ جهانی تولیدو (امریکا) نقره
جمع مدالهای غلامرضا تختی: ۸ مدال، ۴ مدال طلا، ۴ مدال نقره
بازیهای المپیک: ۳ مدال؛ مسابقات جهانی: ۴ مدال؛ بازیهای آسیایی: ۱ مدال.
رکوردشکنی
جهانپهلوان تختی ازجمله ورزشکاران ایرانیست که موفق شد رکوردهای بسیاری را به نام خود ثبت کند.
- اولین ایرانی صاحب مدال جهانی و المپیک در سه وزن؛ جهانی ۵۱ و المپیک ۵۲ (در ۷۹ کیلوگرم)، المپیک ۵۶، ۶۰، جهانی تهران و یوکوهاما (در ۸۷ کیلو) و جهانی ۶۲ تولیدو در ۹۷ کیلو.
- اولین ایرانی موفق در دریافت مدال طلا در سه المپیک
- اولین ورزشکار ایرانی موفق به شرکت در چهار المپیک
- رکورددار بیشترین دریافت مدال طلا در بین ورزشکاران ایرانی
زندگی مشترک
غلامرضا تختی چهار ماه پس از بازگشت از آخرین سفر خود (تولیدو، ۱۹۶۶) در سیام بهمن سال ۱۳۴۵ زندگی مشترک خود را با همسرش «شهلا توکلی» را آغاز نمود که حاصل آن تولد بابک در سال ۱۳۴۶ بود.
ورود به سینمای ایران
محمدعلی فردین یکی از دوستان نزدیک غلامرضا محسوب میشد که همیشه او را به ورود به دنیای بازیگری تشویق میکرد. حتی چندین پیشنهاد هم برای بازی در فیلمهای تبلیغاتی به او داد؛ اما تختی هیچکدام از آنها را نپذیرفت.
فعالیتهای مردمی و خیرخواهانه
در تاریخ 10 شهریور 1341 زلزله مهیبی به قدرت 7.2 ریشتر، به ویرانی کامل شهر بوئینزهرا و روستاهای دشت قزوین انجامید. براثر زلزله بوئینزهرا حدود بیست هزار نفر کشته و هزاران خانواده نیز بیخانمان شدند.
تختی برای کمک به آوارهها، صندوق به گردن آویخت و از پارک ساعی در خیابان پهلوی تا تالار کیهان در خیابان فردوسی را پیاده پیمود و از مردم خواست تا به هموطنان زلزلهزدهشان هرچه در توان دارند، کمک کنند.
زنان گوشواره و گردنبند و انگشتر و مردان پول اهدایی خود را به صندوق میانداختند. واکنشها چنان باورنکردنی بود که بلافاصله موج بزرگی از نیکوکاران به راه افتادند و دهها کامیون به وی سپردند.
مرگ غلامرضا تختی
«تختی» در هفدهم دیماه سال 1346 در اتاقش در هتل آتلانتیک تهران از دنیا رفت و همگان را در بهت و حیرت فروبرد. اختلافات زیادی وجود دارد که مرگ تختی یک خودکشی بود یا قتل؟
او دو روز قبل از مرگش یعنی در تاریخ 15 دی وصیتنامه خود را در دفترخانه استاد رسمی به ثبت رسانده بود و کاظم حسیبی را بهعنوان سرپرست فرزندش بابک که آن موقع تنها 4 ماه داشت تعیین کرده بود.
علی شاهمحمدی کارگردان مستند «شهسوار» دربارهی زندگی تختی، میگوید: در این فیلم هم بهصورت مستند و هم بهصورت دراماتیک به زندگی تختی پرداختهام و سؤال اصلی فیلم بر این محور است که تختی خودکشی کرد یا کشته شد؟ در پاسخ به این پرسش، برخی افراد در این فیلم با دلایل مطمئن و موجه میگویند که تختی خودکشی کرده و برخی هم با دلایل مطمئن و موجه دیگری میگویند که تختی به قتل رسیده است. هیچ رجحانی میان این افراد و دلایلی که برای نظرشان ذکر میکنند در مستند وجود ندارد و قضاوت دراینباره را به عهدهی خود مخاطب گذاشتهایم، به این دلیل که خود ما هم از این دلایل قانع نشدهایم.
جلال آل احمد درباره مرگ او چنین نوشت: «از آن جماعت هیچکس، حتی برای یکلحظه، بهاحتمال خودکشی فکر نمیکرد. همه گفتند که او را شهید کردهاند»