حمله پانیک چیست و چه علائمی دارد؟
حمله پانیک یا وحشت‌زدگی ( Panic attack ) یکی از انواع اختلالات اضطرابی است که در تمام سنین دیده می‌شود اما شایع‌ترین سن بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی است.
پانیک به صورت حملات اضطراب بروز می‌کند که معمولا تا 30 دقیقه ادامه می‌یابد؛ اما مدت زمان آن با توجه به فرد متغیر بوده و ممکن است طی چند ثانیه نیز بهبود یابد.
این اختلال با نشانه‌های زیر شناخته می شود:
- معمولا طول مدت حمله حدود ۱۰ تا ۳۰ دقیقه است.
- در هر یک از حملات، احساس شدید اضطراب، ترس و نگرانی بروز می‌کند و در مدت چند دقیقه به اوج خود میرسد.
علاوه بر اضطراب علایم زیر دیده می‌شود:
- تعریق، گرگرفتگی
- طپش قلب
- لرزش بدن، بی‌قراری
- احساس خفگی، سنگین شدن تنقس
- درد سینه و قلب
- احساس سرگیجه و عدم تعادل
- ترس از بروز مرگ ناگهانی
- ترس از دست دادن کنترل روانی
- تعداد این حملات از چند بار در هفته تا چند بار در سال متغییر است
- معمولا در بین حملات، هر چند که فرد دچار حمله پانیک نشده است ولی مدام نگران این است که نکند دوباره این حملات تکرار شوند و یا نکند دچار سکته قلبی و یا مغزی شود، نکند عقل و شعور خود را از دست بدهد؟!
- این نگرانی ها ممکن است تا حمله بعدی ادامه داشته باشد.
آیا حملات پانیک خطرناک و کشنده هستند؟
خیر. حملات پانیک منجر به مرگ نمی‌شود فقط احساس مرگ در شما به‌وجود می‌آورد؛ اما در صورت شدید بودن علایم، عوارضی دارد که ممکن است در زندگی عادی فرد اختلال ایجاد نماید و حتی در مواردی وی را از انجام کار روزانه باز دارد.
عوارض حملات پانیک
بیمار ممکن است از حضور در محیط‌های شلوغی مانند اتوبوس، مترو و … احساس نگرانی کند و از بودن در این محیط‌ها اجتناب کند. به همین دلیل افرادی که این حملات را تجربه کرده‌اند از رفتن به مکان‌های شلوغ خودداری می‌کنند.
در برخی موارد این ترس‌ها به قدری افزایش می‌یابد که فرد را از بیرون رفتن از منزل عاجز می‌سازد و نیاز است که یک نفر همراه او باشد.
بیمار به دلیل ترس از بروز دوباره حمله ممکن است بصورت تمام وقت به پزشک مراجعه کند. از طرفی علائم این اختلال به گونه‌ای است که افراد برای آزمایشات مکرر پزشکی جهت اطمینان از سلامت جسمانی، روانه بیمارستان‌ها می‌کند.
علت حملات پانیک چیست؟
علت این بیماری کاملا روشن نیست اما عوامل زیر در بروز آن موثر هستند:
- ارث، شانس این بیماری را ۶ برابر افزایش می دهد.
- به علت اختلالاتی مانند اختلال هراس، اضطراب اجتماعی و استرس پس از سانحه.
- مصرف چای وقهوه، سیگار در افراد مستعد
- مصرف مواد مخدر مانند حشیش، شیشه و سایر مواد محرک
- افسردگی
- بیخوابی در افراد مستعد
- بیماری جسمانی مانند پرکاری تیروئید و دیابت
بیماری پانیک چگونه درمان می‌شود؟
قبل از تشخیص نهایی این بیماری باید علائم مشابه‌ی آن را بررسی نمود تا از رد شدن آن‌ها اطمینان یابیم. آزمایشاتی که باید در این روند انجام شوند شامل: آزمایش پرکاری تیروئید، هایپرپاراتیروئیدیسم، بیماری قلبی، بیماری ریه و عدم مصرف موارد مخدر.
با دو روش دارویی و غیر دارویی می‌توان از بروز این حملات پیشگیری نمود.
استفاده توام از روش‌های دارویی و غیر دارویی برای کنترل بیماری مفیدتر است اما در هر صورت استفاده از دارو اطمینان بخش‌تر می‌باشد. درمان‌های غیر دارویی موثر شامل آرام سازی بدن و شناخت درمانی که بر اساس نیاز بیمار می‌توان استفاده نمود.
از آنجائی‌که خطر بازگشت بیماری در صورت قطع بی موقع دارو بیش از ۶۰% است، از این رو بهتر است حتی پس از کنترل کامل حملات پانیک نیز درمان را ادامه داد و در نهایت بهتر است بر اساس نظر پزشک خود، داروها تعدیل شوند.
آمارها نشان می‌دهد حدود 3% از جمعیت اروپا و 11% از جمعیت ایالات متحده این حملات را تجربه کرده‌اند که در بین آن‌ها خانم‌ها از درصد بیشتری برخوردار هستند.
